Onderweg

Ooit namen een ezel, een hond en een geit samen de minibus. Aan het einde van de rit betaalde de ezel de exacte prijs, de hond betaalde te veel en kreeg zijn wisselgeld niet terug en de geit betaalde niet. Sinds die dag is de ezel kwaad en blijft die koppig op het midden van de weg staan als een minibus voorbij rijdt. De hond rent dan blaffend achter de minibus om zijn wisselgeld op te eisen en de geit springt snel van de baan uit schrik dat de driver toch eist om te betalen. 

Een toffe driver vertelde me deze Ethiopische mop. Nochtans kan ik meestal niet lachen om drivers. Ze rijden naar mijn goesting vaak te snel of bellen de helft van hun telefoonboek op of ze stoppen om de twee minuten omdat ze daar iemand dag moeten zeggen en hier een pakje moeten ophalen en daar chat* willen kopen en hier nog uitgebreid willen lunchen. In Ethiopië weet je nooit wanneer je taxibusje vertrekt en al helemaal niet wanneer je zal aankomen. En de passagiers in de overvolle minibus? Wel die ondergaan het. Ik verbaas me erover dat er maar zelden iemand protesteert tegen dat getreuzel. Vermoedelijk haalt het gewoon weinig uit omdat de chauffeur letterlijk de sleutel in handen heeft.

Een Nederlander die in Ethiopië woont, vertelde dat in dit land het minste auto’s van Afrika rondrijden maar dat er wel het meeste verkeersongevallen gebeuren. Het zou wel kunnen kloppen want je ziet hier maar weinig auto’s, meestal zijn het minibusjes of 4x4’s of vrachtwagens. En ik heb al vaak vrachtwagens op hun kant zien liggen, ‘k zag al twee keer een uitgebrande auto die van de weg was gesukkeld en hoorde al gruwelverhalen van ongevallen met minibusjes.

Godzijdank ben ik altijd heelhuids op mijn bestemming geraakt. Maar ‘k heb al wel vaak mijn blik afgewend als er in volle vaart een tegenligger aankomt. Of toen twee kinderen hand in hand aan de kant liepen maar één kind plots wou oversteken, gelukkig had haar vriendinnetje de reflex om haar hard terug te trekken. Voetgangers zijn hier meestal niet gewend aan auto’s. Toeterend door de dorpen rijden is noodzakelijk om hen voor het gevaar op vier wielen te waarschuwen. 

De mop over de hond, de geit en de ezel lijkt misschien wat flauw maar als je door Ethiopië rijdt, is het wel grappig hoe herkenbaar het is. Elke 200 meter loopt er hier werkelijk een boerderij rond. En het gedrag van die dieren is deels voorspelbaar: de ezel blokkeert effectief de weg en de geiten springen meteen opzij. Maar nog veel vaker is het onvoorspelbaar of het beest zal stoppen of niet. En tijdens mijn laatste lange rit zat het er tegen… De minibus reed tegen een koe. Of liep de koe tegen de minibus? We stoppen, de driver en zijn assistent stappen uit om de schade op te meten. Gelukkig reed de chauffeur niet te snel en het dier is slechts licht gewond aan zijn achterpoot. Een vrouw komt luid jammerend het dier bekijken. Het is haar koe en ze eist een schadevergoeding. Een paar passagiers stappen ook uit, ze verdedigen de driver. Een aantal andere vrouwen die ook koeien hebben rondlopen, nemen het voor de eigenares van de koe op. Iedereen staat tegen iedereen te schreeuwen en ondertussen wordt de koe aan een paal vastgemaakt.

De vrouw van de koe stapt in de minibus en we rijden naar het politiekantoor. Daar pikken we een jonge agent op en rijden we terug naar de plaats van de aanrijding. De vrouw eist 3500 birr (145 euro). Dat is de volledige waarde van de koe want die is nu waardeloos geworden zeggen zij en de andere vrouwen. Nog meer discussie met wat duwen en trekken erboven op. Ondertussen zijn we een uur verder. Uiteindelijk betaald de driver de vrouw 250 birr (10 euro) en ietsje later zijn we weer onderweg.

*chat = Een stimulerend plantje waarvan je op de groene blaadjes kauwt. Chat is populair in Ethiopië, het kauwen is vaak een sociaal gebeuren met zelfs Chat Ceremonies. Veel drivers kauwen chat. Ze zouden zich hierdoor beter kunnen concentreren en langer wakker kunnen blijven.